Over dit thema
Dit dossier richt zich op de eigenwoningregeling en de bijleenregeling. Ook de eigenwoningschuld, de kapitaalverzekering eigen woning (KEW), spaarrekening eigen woning (SEW) en beleggingsrecht eigen woning (BEW) komen uitgebreid aan bod. Met ingang van 1 januari 2022 is de eigenwoningregeling op drie onderdelen aangepast. De aanpassingen zien op de toepassing van de bijleenregeling, de aflossingsstand en het overgangsrecht bestaande eigenwoningschuld (BEWS). Met de aanpassingen zijn in de genoemde onderdelen van de eigenwoningregeling onbedoelde renteaftrekbeperkingen in partnerschapssituaties weggenomen. Daaraan wordt in het hiernavolgende ook aandacht besteed.
De fiscale behandeling van de eigen woning strekt zich in grote lijnen uit over de volgende onderwerpen:
- Eigenwoningregeling waaronder de bijleenregeling en het eigenwoningforfait;
- Terbeschikkingstellingsregeling;
- Werkruimteregeling;
- Vererving van de eigen woning;
- Schenking van de eigen woning;
Dit dossier richt zich op de eigenwoningregeling (renteaftrek en kosten), het eigenwoningforfait en de bijleenregeling. De werkruimteregeling wordt behandeld in het dossier Werkruimteregeling eigen woning. Handige informatie over de WOZ-waardering vindt u in het dossier Aandachtspunten bij de WOZ-waardering. Een praktische insteek van dit thema vindt u in het Praktijkdossier Eigen woning. Zie ook het dossier Ondersteuning kind bij aanschaf woning.
Naast de eigenwoningregeling is in de IB Almanak 2023 een deel opgenomen met praktische informatie over de aankoop zoals de verschillende hypotheekvormen (48.3.3) en subsidieregelingen voor de eigen woning, bijvoorbeeld de Nationale Hypotheek Garantie (48.3.4). Verder worden twee manieren aangegeven (voorbehoud huurrecht: 61.13.1 en vruchtgebruik: 61.13.2) waarop een eigen woning aan de kinderen kan worden verkocht om toekomstige belastingheffing te verminderen of (deels) te voorkomen. Er kan soms sprake zijn van een fictieve erfrechtelijke verkrijging.
Meer over dit thema
Almanakken
IB Almanak
- 01-01-2019
Artikelen 3.110 t/m 3.123a en 10bis.1 t/m 10bis.12 Wet IB 2001 (zie 77.1 IB Almanak 2019)De eigenwoningregeling is (alleen) van toepassing indien sprake is van een eigen woning. Onder ‘eigen woning’ wordt in fiscale zin verstaan een (deel van een) gebouw met de zgn. bijbehorende aanhorigheden (zie …
IB Almanak
- 01-01-2020
Artikelen 3.110 t/m 3.123a en 10bis.1 t/m 10bis.12 Wet IB 2001 (zie 77.1 IB Almanak 2020)De eigenwoningregeling is (alleen) van toepassing indien sprake is van een eigen woning. Onder ‘eigen woning’ wordt in fiscale zin verstaan een (deel van een) gebouw met de zgn. bijbehorende aanhorigheden (zie …
...Meer
Fiscale Cijfers
IB
Onder eigen woning wordt verstaan:een gebouw, een duurzaam aan een plaats gebonden schip of woonwagen, met de daartoe behorende aanhorigheden;voorzover anders dan ten behoeve van de onderneming;anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat;op grond van eigendom; ofrecht van vruchtgeb…
...Meer
Wetten
01-01-2023 -
Wet inkomstenbelasting 2001 -
Hoofdstuk 3. Heffingsgrondslag bij werk en woning
1. In deze afdeling en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder eigen woning: een gebouw, een duurzaam aan een plaats gebonden schip of woonwagen als bedoeld in artikel 1, onder l, van de Wet op de huurtoeslag, of een gedeelte van een gebouw, een schip of een woonwagen, met de daartoe b…
01-01-2023 -
Wet inkomstenbelasting 2001 -
Hoofdstuk 3. Heffingsgrondslag bij werk en woning
1. De aftrekbare kosten met betrekking tot een eigen woning zijn het gezamenlijke bedrag van:a. de renten van schulden die behoren tot de eigenwoningschuld; b. de kosten van geldleningen die behoren tot de eigenwoningschuld; c. de periodieke betalingen op grond van de rechten van erfpacht, opstal e…
01-01-2023 -
Wet inkomstenbelasting 2001 -
Hoofdstuk 3. Heffingsgrondslag bij werk en woning
Belastbare inkomsten uit eigen woning zijn de voordelen uit eigen woning verminderd met de op die voordelen drukkende aftrekbare kosten (artikel 3.120).…
01-01-2023 -
Wet inkomstenbelasting 2001 -
Hoofdstuk 3. Heffingsgrondslag bij werk en woning
1. De voordelen uit eigen woning worden bij een eigenwoningwaarde van: meer dan maar niet meer dan op jaarbasis – € 12.500 nihil € 12.500 € 25.000 0,10% van deze waarde € 25.000 € 50.000 0,20% van deze waarde € 50.000 € 75.000 0,25% van deze waarde € 75.000 € 1.200.000 0,35% van deze waarde € 1.200…
01-01-2023 -
Wet inkomstenbelasting 2001 -
Hoofdstuk 3. Heffingsgrondslag bij werk en woning
1. Voor de toepassing van deze afdeling en de daarop berustende bepalingen wordt onder eigenwoningschuld verstaan het gezamenlijke bedrag van de schulden van de belastingplichtige:a. die zijn aangegaan in verband met een eigen woning; b. ter zake waarvan een contractuele verplichting geldt tot het …
...Meer
Besluiten
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
2017-81019 -
15-05-2017
De staatssecretaris van Financiën heeft het besluit van 6 december 2014, BLKB2014/1763M (Inkomstenbelasting, kapitaalverzekering eigen woning, spaarrekening eigen woning, beleggingsrecht eigen woning en vóór 2001 bestaande kapitaalverzekeringen in box 3) opnieuw uitgebracht. Het besluit is aangepas…
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
BLKB2016/360M -
07-03-2016
Inkomstenbelasting. Aftrek van uitgaven voor monumentenpanden7 maart 2016 nr. BLKB 2016/360M Belastingdienst/Directie Vaktechniek BelastingenDe Staatssecretaris van Financiën heeft het volgende besloten.Dit besluit actualiseert het besluit van 7 september 2009, nr. CPP2009/1290M (Stcrt. 13664), zoa…
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
DGB2010/921 -
10-06-2010
Besluit / beleidsregel, Fiscaal | 10-06-2010 | InkomstenbelastingDirectoraat-generaal Belastingdienst/ Brieven en beleidsbesluitenBesluit van 10 juni 2010, nr. DGB2010/921, Staatscourant 2010, 8462De minister van Financiën heeft het volgende besloten.Dit besluit bevat het beleid over de eigenwoning…
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
BLKB2015/464M -
29-09-2015
Inkomstenbelasting. Kapitaalverzekering eigen woning, spaarrekening eigen woning, beleggingsrecht eigen woning en vóór 2001 bestaande kapitaalverzekeringen in box 3; Wijziging van het besluit van 6 december 2014, nr. BLKB 2014/1763M29 september 2015 nr. BLKB2015/464M Belastingdienst/Directie Vaktec…
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
DGB2010/3057M -
26-08-2010
Inkomstenbelasting. Eigenwoningregeling; bijleenregelingBesluit / beleidsregel, Fiscaal | 26-08-2010 | InkomstenbelastingDirectoraat-generaal Belastingdienst, Brieven en BeleidsbesluitenBesluit van 26 augustus 2010, nr. DGB2010/3057M, Staatscourant 2010, 13576De minister van Financiën heeft het vol…
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
BLKB2013/352M -
26-02-2013
Inkomstenbelasting. Eigenwoningrente; Tweede schuld voor aflossingen eigenwoningschuldBelastingdienst/Landelijk Kantoor Belastingregio’s, Brieven en beleidsbesluitenBesluit van 26 februari 2013, nr. BLKB/352M, Staatscourant 2013, ...De Staatssecretaris van Financiën heeft het volgende besloten.Dit …
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
BLKB2014/2168M -
17-12-2014
Inkomstenbelasting. Kapitaalverzekering eigen woning, spaarrekening eigen woning, beleggingsrecht eigen woning en vóór 2001 bestaande kapitaalverzekeringen in box 3; Wijziging van het besluit van 6 december 2014, nr. BLKB 2014/1763M.Besluit van 17 december 2014Nr. BLKB2014/2168MBelastingdienst/Dire…
S&E -
Besluiten van de staatssecretaris -
BLKB2016/130M -
18-10-2016
Schenk- en erfbelasting. Toepassing van artikel 9, 10 en 15 van de Successiewet 195618 oktober 2016nr. BLKB2016/130MBelastingdienst/Directie Vaktechniek BelastingenDe Staatssecretaris van Financiën heeft het volgende besloten.Dit besluit vervangt het besluit van 4 april 2012, nr. BLKB2012/103M en b…
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
DGB2013/201M -
26-04-2013
Inkomstenbelasting. Keuzeregeling voor buitenlandse belastingplichtigen; inhaal- en terugnameregeling bij negatieve inkomsten uit eigen woning en belastingvermindering bij keuzerecht26 april 2013Nr. DGB 2013/201MDirectoraat-generaal Belastingdienst, Cluster FiscaliteitDe Staatssecretaris van Financ…
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
BLKB2014/1947M -
26-11-2014
Inkomstenbelasting. Eigenwoningregeling. Wijziging van het besluit van 24 november 2009, nr. CPP2009/2342M, Staatscourant 2009, nr. 1838626 november 2014 nr. BLKB2014/1947MBelastingdienst/Directie Vaktechniek BelastingenDe Staatssecretaris van Financiën heeft het volgende besloten.Dit besluit wijzi…
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
BLKB2016/33M -
04-02-2016
Inkomstenbelasting. Kapitaalverzekering eigen woning, spaarrekening eigen woning, beleggingsrecht eigen woning en vóór 2001 bestaande kapitaalverzekeringen in box 3; Wijziging van het besluit van 6 december 2014, nr. BLKB 2014/1763M4 februari 2016 nr. BLKB2016/33M Belastingdienst/Directie Vaktechni…
IB -
Besluiten van de staatssecretaris -
2018-1511 -
30-01-2018
Inkomstenbelasting. Eigenwoningregeling; eigenwoningreserve en eigenwoningschuld bij gezamenlijke aankoop eigen woning en gezamenlijk aangaan eigenwoningschuld partners30 januari 2018nr. 2018-1511Belastingdienst/Directie Vaktechniek BelastingenDe Staatssecretaris van Financiën heeft het volgende be…
...Meer
Jurisprudentie
IB -
Uitspraak Hof Arnhem-Leeuwarden -
16/00864 -
ECLI:NL:GHARL:2017:2100 -
14-03-2017
GERECHTSHOF ARNHEM - LEEUWARDENAfdeling belastingrechtZittingsplaats Arnhemnummer 16/00864uitspraakdatum:14 maart 2017Uitspraak van de derde meervoudige belastingkamerop het hoger beroep vande inspecteur van de Belastingdienst/Kantoor Utrecht(hierna: de Inspecteur),tegen de uitspraak van de rechtba…
IB -
Uitspraak Hof Arnhem-Leeuwarden -
16/00168 -
ECLI:NL:GHARL:2017:1607 -
28-02-2017
GERECHTSHOF ARNHEM - LEEUWARDENAfdeling belastingrechtLocatie LeeuwardenNummer 16/00168uitspraakdatum:28 februari 2017Uitspraak van de eerste meervoudige belastingkamerop het hoger beroep van[X]te[Z](hierna: belanghebbende)tegen de uitspraak van de rechtbank Gelderland van 24 december 2015, nummer …
IB -
Conclusie Advocaat-Generaal -
16/05026 -
ECLI:NL:PHR:2017:201 -
07-03-2017
Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlandenmr. P.J. WattelAdvocaat-GeneraalConclusie van 7 maart 2017 inzake:Nr. Hoge Raad: 16/05026Staatssecretaris van FinanciënNrs. Gerechtshof: BK-16/00037 t/m BK-16/00039Nrs. Rechtbank: SGR15/1541, 15/1542 en 15/1544Derde Kamer BtegenInkomstenbelasting/p…
IB -
Uitspraak Rechtbank Zeeland-West-Brabant -
15/4459 -
ECLI:NL:RBZWB:2016:6624 -
13-04-2016
RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANTBelastingrecht, enkelvoudige kamerLocatie: BredaZaaknummer BRE 15/4459uitspraak van 13 april 2016Proces-verbaal van de mondelinge uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en artikel 27d van de Algemene wet inzake rijksbelastingen …
IB -
Arrest Hoge Raad -
13/03468 -
ECLI:NL:HR:2017:848 -
12-05-2017
12 mei 2017nr. 13/03468bisArrestgewezen op het beroep in cassatie van[X]te[Z], Spanje (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van hetGerechtshof Amsterdamvan 30 mei 2013, nr. 12/00001, na beantwoording van de door de Hoge Raad bij een arrest aan het Hof van Justitie van de Europese Unie gesteld…
IB -
Uitspraak Hof Arnhem-Leeuwarden -
18/00009 -
ECLI:NL:GHARL:2018:8334 -
18-09-2018
GERECHTSHOF ARNHEM - LEEUWARDENlocatie Arnhemnummer 18/00009uitspraakdatum: 18 september 2018Uitspraak van de vierde meervoudige belastingkamerop het hoger beroep van[X] te [Z] (hierna: belanghebbende)tegen de uitspraak van de rechtbank Gelderland van 28 november 2017, nummer AWB 16/7827, ECLI:NL:R…
IB -
Uitspraak Rechtbank Noord-Holland -
16/1258 -
ECLI:NL:RBNHO:2016:9203 -
02-11-2016
Rechtbank Noord-HollandZittingsplaats Haarlemzaaknummer: HAA 16/1258proces-verbaal van de mondelinge uitspraak van de enkelvoudige kamer van 2 november 2016 in de zaak tussen[X] , wonende te [Z] , eiser,ende inspecteur van de Belastingdienst, kantoor Arnhem, verweerder.De bestreden uitspraak op bez…
IB -
Arrest Hoge Raad -
16/05026 -
ECLI:NL:HR:2017:1327 -
14-07-2017
14 juli 2017nr. 16/05026Arrestgewezen op het beroep in cassatie van de Staatssecretaris van Financiën tegen de uitspraak van het Gerechtshof Den Haag van 7 september 2016, nrs. BK‑16/00037 t/m BK-16/00039, op het hoger beroep van [X] te [Z], Zwitserland (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraken …
...Meer
Nieuws
IB -
Belastingdienst -
n.v.t. -
02-11-2018
Aanhorigheden in de eigenwoningregeling02-11-2018Volgens de Wet IB 2001 vallen onder de eigen woning ook de daarbij behorende “aanhorigheden”. De vaststelling of een aanhorigheid bij de eigen woning hoort, is van belang voor het eigenwoningforfait of dat een bezitting in box 3 moet worden belast. H…
IB -
Redactie FiscaalTotaal -
FT20180806 -
23-08-2018
Begin augustus 2018 heeft de Belastingdienst een brochure uitgebracht waarin de fiscale gevolgen van echtscheiding voor de eigen woning aan de orde komen. Hierin wordt besproken welke afspraken die worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant fiscaal van belang zijn aangaande de eigen woning en…
IB / S&E -
Redactie FiscaalTotaal -
20190401 -
01-04-2019
Om de woningmarkt uit het slop te halen is voor de periode 1 oktober 2013 tot en met 31 december 2014 een tijdelijke verhoging van de schenkingsvrijstelling in verband met de eigen woning tot € 100.000 ingevoerd. Deze vrijstelling was van toepassing als de begiftigde de schenking voor de eigen woni…
IB -
Belastingdienst -
n.v.t. -
13-07-2018
Handreiking 'Eigenwoningreserve en bijleenregeling (deel 1/2)'06-07-2018De Belastingdienst ontvangt regelmatig vragen over de eigenwoningreserve en de bijleenregeling. In deze handreiking leest u meer over deze onderwerpen. De handreiking bestaat uit 2 delen. In dit 1e deel vindt u een uitleg van e…
IB -
Redactie FiscaalTotaal -
FT20180604 -
22-06-2018
Sinds enkele jaren verhuren steeds meer huiseigenaren, zeker in de grote steden, tijdelijk een deel van hun woning. Voor sommigen is dit een serieus verdienmodel geworden dat hen in staat stelt de hoge woonlasten in bijvoorbeeld Amsterdam te blijven opbrengen. Overlast door toeristen heeft er inmid…
S&E -
Bericht Ministerie van Financiën -
2019-0000036740 -
11-03-2019
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-GeneraalPostbus 200182500 EA 'S-GRAVENHAGECluster FiscaliteitOns kenmerk 2019-0000036740Uw brief (kenmerk) 2019Z02543Datum 11 maart 2019Betreft Beantwoording Kamervragen n.a.v. advertentie over toepassing schenkvrijstelling eigen woningGeachte Voorzitter…
WBR -
Redactie FiscaalTotaal -
FT20180602 -
14-06-2018
Wat is een woning voor de overdrachtsbelasting? Deze vraag is van belang omdat voor verkrijging van een woning voor de overdrachtsbelasting een tarief van 2% van toepassing is. Dit lagere tarief geldt vanaf 15 juni 2011. Onder een 'woning' verstaan: 'onroerende zaken die naar hun aard bestemd zijn …
IB / S&E -
Algemene Rekenkamer -
n.v.t. -
06-12-2017
Schenkingsvrijstelling eigen woningDe in 2013 en 2014 tijdelijk uitgebreide ‘vrijstelling schenkbelasting eigen woning’ is onverwacht populair gebleken; de regeling is intensief gebruikt. De regeling is in de meeste gevallen (bij naar schatting 74% van de schenkingen) benut voor het doen van een af…
IB -
Bericht Ministerie van Financiën -
2018-0000029258 -
07-03-2018
IB: Aftrek negatieve inkomsten uit een eigen woning in SpanjeToelichting van 7 maart 2018, nr. 2018-0000029258, op het intrekken van het beroep in cassatie tegen de uitspraak van Hof Den Haag, 5 december 2017, nr. 17/00505, ECLI:NL:GHDHA:2017:3582Inhoudsindicatie uitspraak Hof op rechtspraak.nl:Na …
...Meer
Vakliteratuur
S&E -
01-10-2018
-
A. Klein Sprokkelhorst
Column van Astrid Klein Sprokkelhorst over de verruimde vrijstelling schenkbelasting voor de eigen woning, naar aanleiding van een uitspraak van Hof Amsterdam van 3 juli 2018 (nr. 17/00259, ECLI:NL:GHAMS:2018:3292).Het volledige artikel is als pdf-bestand te downloaden (zie bijlage).…
IB / VPB -
01-10-2017
-
R.J. Meijer
R.J. Meijer behandelt wat de beste plek is voor vastgoed in fiscale zin. Is dit box 1, box 3, de bv of een mengvorm? Voor de ondernemer die bedrijf aan huis heeft en zijn onderneming in de sfeer van de inkomstenbelasting drijft, zijn er de regels van de vermogensetikettering. Bij vastgoed dat niet …
S&E -
01-12-2018
-
J. Beers, M.E.H. Opgenoort en F.A.M Schoenmaker
J. Beers, M.E.H. Opgenoort en F.A.M Schoenmaker behandelen de tijdelijke verruimde eigen woningvrijstelling aan de hand van een arrest van Hof Amsterdam van 3 juli 2018 ( nr. 17/00259, ECLI:NL:GHAMS:2018:3292). Volgens de rechter kan de tijdelijk verruimde schenkingsvrijstelling in verband met de e…
IB -
01-05-2018
-
J. E. van den Berg
J.E. van den Berg bespreekt de mogelijkheden voor ouderen om de overwaarde op hun eigen woning te verzilveren. Dit kan interessant zijn voor oud-ondernemers die geen pensioenvoorziening hebben en moeten leven van AOW en een bescheiden opbrengst uit de verkoop van hun onderneming.Het volledige artik…
IB -
01-10-2018
-
R.J. Meijer
R.J. Meijer geeft een overzicht van aspecten die (kunnen) spelen bij de eigen woning, zoals de WOZ-waarde van een woning, de bijleenregeling, nog oude lopende kapitaalverzekeringen en de hypotheekrenteaftrek.Het volledige artikel is als pdf-bestand te downloaden (zie bijlage).…
IB -
01-07-2018
-
J.E. van den Berg
J.E. van den Berg bespreekt twee uitspraken (Rechtbank Den Haag, 25 juni 2015, nr. 15/126, ECLI:NL:RBDHA:2015:8118 en Hof Arnhem-Leeuwarden, 24 april 2018, nr. 17/00702, ECLI:NL:GHARL:2018:3818) waarin de vraag aan de orde is of er sprake is van een kraakwachtsituatie of bewoning van een pand. Dit …
...Meer
